การพัฒนาศักยภาพการจัดการเรียนรู้แบบ Active Learning สู่การสร้างสมรรถนะผู้เรียนโดยใช้กระบวนการคิดขั้นสูงเชิงระบบ GPAS 5 Steps

บทความ: การพัฒนาศักยภาพการเรียนรู้แบบ Active Learning สู่การสร้างสมรรถนะผู้เรียนโดยใช้กระบวนการคิดขั้นสูงเชิงระบบ GPAS 5 Steps

ในยุคที่การเปลี่ยนแปลงทางเทคโนโลยีและสังคมดำเนินไปอย่างรวดเร็ว การพัฒนาผู้เรียนให้มีสมรรถนะในการใช้ความรู้ ทักษะ และคุณลักษณะที่จำเป็นในศตวรรษที่ 21 จึงเป็นเรื่องสำคัญ การจัดการเรียนรู้แบบ Active Learning ได้รับการยอมรับว่าเป็นแนวทางที่ส่งเสริมให้ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้ที่ลึกซึ้ง มีส่วนร่วมในการคิดและปฏิบัติจริง ซึ่งจะนำไปสู่การพัฒนาศักยภาพอย่างรอบด้าน

หนึ่งในกระบวนการที่สามารถยกระดับการเรียนรู้แบบ Active Learning ให้มีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น คือ กระบวนการคิดขั้นสูงเชิงระบบ GPAS 5 Steps ซึ่งเป็นเครื่องมือในการจัดการเรียนรู้ที่ช่วยกระตุ้นการคิดวิเคราะห์ คิดสังเคราะห์ และการลงมือแก้ปัญหาอย่างเป็นระบบ

ความหมายของ Active Learning

Active Learning คือ กระบวนการเรียนรู้ที่เน้นให้ผู้เรียนมีส่วนร่วมอย่างกระตือรือร้น ผ่านการลงมือปฏิบัติจริง การอภิปราย การตั้งคำถาม การทำงานเป็นทีม และการประเมินตนเอง แตกต่างจากการเรียนรู้แบบรับข้อมูลเพียงอย่างเดียว (Passive Learning) Active Learning ช่วยให้ผู้เรียนเชื่อมโยงความรู้กับชีวิตจริง และพัฒนา สมรรถนะสำคัญ ได้แก่ การคิดอย่างมีวิจารณญาณ การทำงานร่วมกับผู้อื่น และการสื่อสารอย่างมีประสิทธิภาพ

กระบวนการคิดขั้นสูงเชิงระบบ GPAS 5 Steps

กระบวนการ GPAS 5 Steps ประกอบด้วย 5 ขั้นตอนหลัก ได้แก่

1. G: Goal Setting (ตั้งเป้าหมายการเรียนรู้)
   ผู้เรียนกำหนดเป้าหมายการเรียนรู้ที่ชัดเจน สอดคล้องกับบริบทชีวิตจริง เพื่อสร้างแรงจูงใจในการเรียนรู้

2. P: Planning (วางแผนการเรียนรู้)
   ผู้เรียนร่วมกันวางแผนว่า จะเรียนรู้อย่างไร ใช้เครื่องมือหรือวิธีการอะไร มีการแบ่งหน้าที่ความรับผิดชอบร่วมกัน

3. A: Action (ลงมือปฏิบัติ)
   ผู้เรียนดำเนินกิจกรรมตามแผนที่วางไว้ เช่น การทำโครงงาน การแก้ปัญหา หรือการทดลอง โดยเน้นการคิดวิเคราะห์และใช้ทักษะต่าง ๆ อย่างบูรณาการ

4. S: Show & Share (นำเสนอและแลกเปลี่ยนเรียนรู้)
   ผู้เรียนสื่อสารผลงานของตนเองต่อเพื่อน ครู หรือชุมชน แลกเปลี่ยนความคิดเห็นและรับข้อเสนอแนะเพื่อพัฒนาตนเอง

5. S: Self & Peer Assessment (ประเมินตนเองและเพื่อน)
   ผู้เรียนสะท้อนผลการเรียนรู้ วิเคราะห์ข้อดีข้อเสีย และวางแผนพัฒนาตนเองในอนาคต

การพัฒนาสมรรถนะผู้เรียนผ่าน Active Learning ด้วย GPAS

เมื่อกระบวนการ GPAS 5 Steps ถูกนำไปใช้ในการเรียนรู้แบบ Active Learning จะช่วยส่งเสริมให้ผู้เรียนเกิด สมรรถนะ ดังนี้:

• สมรรถนะในการคิดขั้นสูง: ผู้เรียนสามารถตั้งคำถาม วิเคราะห์ข้อมูล และสร้างแนวทางแก้ไขปัญหาด้วยตนเอง

• สมรรถนะในการสื่อสารและทำงานร่วมกับผู้อื่น: ผ่านการวางแผน การนำเสนอ และการแลกเปลี่ยนเรียนรู้

• สมรรถนะในการเรียนรู้ตลอดชีวิต: การประเมินตนเองและเพื่อนช่วยให้ผู้เรียนรู้จักตนเอง พัฒนาได้อย่างต่อเนื่อง

บทสรุป

การพัฒนาศักยภาพการเรียนรู้ของผู้เรียนในศตวรรษที่ 21 ไม่เพียงแต่เน้นที่การรับรู้ข้อมูลเท่านั้น แต่ต้องส่งเสริมให้ผู้เรียน คิดเป็น ทำเป็น แก้ปัญหาเป็น และสามารถพัฒนาตนเองได้อย่างยั่งยืน การบูรณาการ Active Learning ร่วมกับกระบวนการคิดขั้นสูงเชิงระบบ GPAS 5 Steps คือแนวทางสำคัญที่จะนำไปสู่การสร้าง “ผู้เรียนที่มีสมรรถนะ” พร้อมเผชิญกับความท้าทายของโลกยุคใหม่ได้อย่างมั่นใจ

---